ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਭਿਖਾਰੀ ਬਣਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ, 2024 ‘ਚ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਮੋੜਨਾ ਪਵੇਗਾ

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਅਤੇ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਸਥਿਰ ਹਨ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਾਤ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਖ਼ਰਾਬ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਬੁਰੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਉਸ ਦੇ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (ਜੀ.ਡੀ.ਪੀ.) ਨਾਲੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਹੈ।

ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ TabAdLab ਨੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ”ਇਹ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਯਥਾ-ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੱਕ ਅਟੱਲ ਡਿਫਾਲਟ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਹੋਇਆ ਡੂੰਘਾ ਡੁੱਬਦਾ ਰਹੇਗਾ, ਜੋ ਚੱਕਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਵੇਗੀ।” TabAdLab ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ “ਇੱਕ ਜ਼ਬਰਦਸਤ, ਮੌਜੂਦਗੀ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ” ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਦਖਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੈ, ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵਰਗੀਆਂ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕਰਜ਼ਾ 2011 ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਕਰਜ਼ਾ ਛੇ ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 49.5 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਪਰਿਪੱਕਤਾ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿਆਜ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਦੁਵੱਲਾ ਜਾਂ IMF ਕਰਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ) ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਤਪਾਦਕ ਖੇਤਰਾਂ ਜਾਂ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ, ਇੱਕ ਖਪਤ-ਅਧਾਰਿਤ, ਆਯਾਤ-ਆਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਸੰਚਤਤਾ ਦੀ ਭਾਰੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਅਤੇ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਸਥਿਰ ਹਨ। ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਆਫ਼ਤਾਂ, ਅਨੁਕੂਲਨ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਹਰੀ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਫੰਡਿੰਗ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਅਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੋਵੇਂ ਹੋਂਦ ਦੇ ਸੰਕਟਾਂ ਨੂੰ ਤਾਲਮੇਲ ਅਤੇ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਹੈ।