ਭਾਰਤ ਸਿਰਫ 615 ਕਰੋੜ ‘ਚ ਚੰਨ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਰੂਸ ਦਾ ਲੂਨਾ-25 ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਰਚ ਕਰਕੇ ਵੀ ਹੋਇਆ ਫੇਲ

‘ਚੰਦਰਯਾਨ 3’ ਦਾ ਬਜਟ ਸਾਲ 2009 ‘ਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਹਾਲੀਵੁੱਡ ਫਿਲਮ ਅਵਤਾਰ 2 ਦੇ ਬਜਟ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਅਵਤਾਰ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 1970 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਚੰਦਰਯਾਨ- 3 ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਕਾਰਨ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਈ ਹੈ। 23 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 6:04 ਵਜੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਲੈਂਡਰ ਨੇ ਚੰਦ ‘ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ‘ਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਸਿਰਫ 615 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੇ ਇਹ ਕਾਰਨਾਮਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ 3 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ‘ਚਾਂਗ ਈ-4’ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ‘ਤੇ 1,365 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰੂਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੂਨਾ-25 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ 1,659 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਖਰਚਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਬਜਟ ਨਾਲੋਂ ਦੁੱਗਣਾ ਸੀ।

ਇਸਰੋ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਸਿਵਨ ਨੇ ਇਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਤਿੰਨ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਸਤੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ‘ਤੇ ਸਫਲ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਵਦੇਸ਼ੀ PSLV ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੇ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਪਿਛਲੇ ਚੰਦ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਗਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੰਦਰਮਾ ਮਿਸ਼ਨ ਇੰਨਾ ਲਾਗਤ-ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗਲਪ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਬਜਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦਾ ਬਜਟ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਬਜਟ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਉਦਯੋਗਿਕ ਗੈਸ ਫਰਮ ਲਿੰਡੇ ਇੰਡੀਆ, ਜਿਸ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਇਸ ਹਫਤੇ 23 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਧੇ ਹਨ, ਚੰਦਰਯਾਨ ਲਈ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਪਲਾਇਰ ਹੈ। ਸੇਂਟਮ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ, ਜੋ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਨਾਜ਼ੁਕ ਮੋਡੀਊਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਲਗਭਗ 11 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਵਾਈਡਰ ਅਵਾਂਟੇਲ ਦਾ ਸਟਾਕ 12 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧਿਆ ਹੈ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ‘ਚੰਦਰਯਾਨ 3’ ਦਾ ਬਜਟ ਸਾਲ 2009 ‘ਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਹਾਲੀਵੁੱਡ ਫਿਲਮ ਅਵਤਾਰ 2 ਦੇ ਬਜਟ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਅਵਤਾਰ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 1970 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦਕਿ ‘ਚੰਦਰਯਾਨ 3’ ਦਾ ਕੁੱਲ ਬਜਟ 615 ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੀਬ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਚੰਦਰਯਾਨ 3 ਨੂੰ ਹਾਲੀਵੁੱਡ ਫਿਲਮ ਅਵਤਾਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।