ਅਯੁੱਧਿਆ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਜੱਜਾਂ ਨੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਲਿਆ ਸੀ, ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਲੰਬੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਫੈਸਲੇ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣੀ ਸੀ : ਸੀਜੇਆਈ ਚੰਦਰਚੂੜ

ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਸਾਡੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਦੇ ਦਿੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਅਯੁੱਧਿਆ ‘ਚ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਠਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 22 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਡੀਵਾਈ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਯੁੱਧਿਆ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਜੱਜਾਂ ਨੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਲਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ- ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਲੰਬੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਇਸ ਕੇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਜੱਜਾਂ ਨੇ ਫੈਸਲੇ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣਾਈ।

ਨਵੰਬਰ 2019 ‘ਚ ਅਯੁੱਧਿਆ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਫੈਸਲਾ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਜੱਜ ਦਾ ਨਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਇਸ ‘ਤੇ ਸੀਜੇਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੱਜਾਂ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਨਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜੱਜ ਦਾ।

ਸੀਜੇਆਈ ਨੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਸਮਲਿੰਗੀ ਵਿਆਹ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਸੀਜੇਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਵੀ ਨਤੀਜੇ ਆਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਪਛਤਾਵਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਸਮਲਿੰਗੀ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਦਰਜਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ‘ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ।

ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਸਾਡੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਦੇ ਦਿੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੱਜ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਫੈਸਲੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਨਿੱਜੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਮੈਂ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਕਦੇ ਪਛਤਾਵਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਧਾਰਾ 370 ‘ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ- ਜੱਜ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਨਤਕ ਜਾਇਦਾਦ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੀ ਰਾਏ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਸਾਡਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਫੈਸਲੇ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਕਿ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਨਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਉਚਿਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਉਸ ‘ਤੇ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।