‘PoK ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਹ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਭੁੱਲ ਸੀ’: ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ‘ਨਹਿਰੂਵਾਦੀ ਗਲਤੀਆਂ’ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ,ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਭੜਕਿਆ

ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ (6 ਦਸੰਬਰ) ਨੂੰ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ (ਸੋਧ) ਬਿੱਲ, 2023 ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਪੁਨਰਗਠਨ (ਸੋਧ) ਬਿੱਲ, 2023 ‘ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਬਹਿਸ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ।

ਧਾਰਾ 370 ਅਤੇ ਧਾਰਾ 35ਏ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਕਦਮ ਉਪਰੰਤ ਵਾਦੀ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈl

ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ, ਵੱਖਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਈ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ।

ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ  “ਨਹਿਰੂਵਾਦੀ ਗਲਤੀ” ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧੀ ਬੈਂਚਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। “ਮੈਂ ਨਹਿਰੂਵਾਦੀ ਗਲਤੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਗਲਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ”ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ‘ਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਅਧੀਰ ਰੰਜਨ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ‘ਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਗਲਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਸਮਰਪਿਤ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਤਿਆਰ ਹਨ। 

ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਨਹਿਰੂ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।

“ਦੋ ਗਲਤੀਆਂ ਜੋ (ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ) ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈਆਂ, ਜਿਸ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਭੁਗਤਣਾ ਪਿਆ। ਪਹਿਲੀ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ – ਜਦੋਂ ਸਾਡੀ ਫੌਜ ਜਿੱਤ ਰਹੀ ਸੀ, ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜੰਗਬੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਅੱਜ ਪੀਓਕੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ… ਦੂਜਾ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣਾ, ” ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ।

#WATCH | Union Home Minister Amit Shah says, "Two mistakes that happened due to the decision of (former PM) Pandit Jawaharlal Nehru due to which Kashmir had to suffer for many years. The first is to declare a ceasefire – when our army was winning, the ceasefire was imposed. If… pic.twitter.com/3TMm8fk5O1

— ANI (@ANI) December 6, 2023

ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਫਿਰ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਵੱਲੋਂ ਨਹਿਰੂ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਐਂਡ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਜੇਐਨਐਸਸੀ 143 ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੂੰ ਲਿਖੀ ਚਿੱਠੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ।

ਨਹਿਰੂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਅੰਸ਼ ਪੜ੍ਹਿਆ, “ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (ਯੂ.ਐਨ.) ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੈਂ ਇਸ ਸਿੱਟੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹਾਂ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਤਸੱਲੀਬਖਸ਼ ਨਤੀਜੇ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਫੈਸਲਾ (ਜੰਗਬੰਦੀ) ਸਮਝਿਆ ਪਰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਨਜਿੱਠਿਆ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਜੰਗਬੰਦੀ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਹੱਲ ਕੱਢ ਸਕਦੇ ਸੀ। ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਗਲਤੀ ਸੀ ਜੋ ਅਸੀਂ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ। ”

“ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਨਹਿਰੂ ਨਹਿਰੂ ਨਹਿਰੂ ਕਿਉਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹੋ, ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਖੁਦ ਇਹ ਕਿਹਾ ਹੈ,” ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੂੰ ਕਰੜੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਵਾਕਆਊਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੱਜ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ‘ਤੇ ਚੁਟਕੀ ਲੈਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਉਹ ਅੱਜ ਘਾਟੀ ‘ਚ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ 3 ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੇ ਜਿਸ ਨੂੰ “ਨਹਿਰੂਵਾਦੀ ਗਲਤੀ” ਕਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਨਤੀਜਾ 1947 ਵਿੱਚ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਏਕੀਕਰਨ ਸੀ। ਨਹਿਰੂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝਦੇ ਸਨ।

ਉਹਨਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਧਾਰਾ 370 ਬਾਰੇ ਮੁਖਰਜੀ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਾਲ ਬਹਾਦੁਰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦੁਆਰਾ 1963 ਵਿੱਚ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਬਹਿਸ ਦੌਰਾਨ ਦੁਹਰਾਈ ਗਈ ਸੀ।

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “1963 ਵਿੱਚ, ਪੰਡਿਤ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਖੁਦ ਧਾਰਾ 370 ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਾ ਤਾਂ ਨਹਿਰੂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਧਾਰਾ 370 ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ ਠੋਸ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਮੁੱਦਾ ਬਣ ਗਿਆl”