ਸਪੇਨ ਦੇ ਲਾ ਗੋਮੇਰਾ ਟਾਪੂਆਂ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਸੀਟੀ ਵਜਾ ਕੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਗੱਲਬਾਤ

ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਲਾ ਗੋਮੇਰਾ ਟਾਪੂ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਸੀਟੀ ਮਾਰ ਕੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਿਲਬੋ ਗੋਮੇਰੋ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਟਾਪੂ ‘ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ ਸਾਨੂੰ ਅਜੀਬੋ ਗਰੀਬ ਖਬਰਾਂ ਸੁਨਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ। ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ‘ਚ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਗੋਂ ਸੀਟੀ ਵਜਾ ਕੇ ਹੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੀਟੀਆਂ ਦੀ ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹੈ।

ਕੈਨਰੀ ਟਾਪੂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੀਟੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦੇ 4 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਬਦ ਹਨ। ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਲਾ ਗੋਮੇਰਾ ਟਾਪੂ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਸੀਟੀ ਮਾਰ ਕੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਿਲਬੋ ਗੋਮੇਰੋ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਟਾਪੂ ‘ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੈਨਰੀ ਟਾਪੂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਿਲਬੋ ਗੋਮੇਰੋ ਸੀਟੀ ਵਜਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਟਾਪੂ ਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਗੂੰਜਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸੀਟੀ 4 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸਿਲਬੋ ਹੁਣ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਪਿਛਲੀਆਂ 80 ਸੀਟੀ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਬਾਰੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਖੋਜਾਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਾ ਗੋਮੇਰਾ ਦੇ ਛੋਟੇ ਪਹਾੜੀ ਟਾਪੂ ‘ਤੇ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਹਾੜੀ ਟਾਪੂ ‘ਤੇ ਬੱਚੇ ਮੀਲਾਂ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਸੀਟੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਸਾਧਾਰਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਗੋਮੇਰਾ ਟਾਪੂ ਦੀ ਸੀਟੀ ਮਾਰਨ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ 4,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਲਬਾਡੋਰਸ ਦੁਆਰਾ ਟਾਪੂ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀਆਂ ਘਾਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੀਟੀ ਵਜਾਉਣ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸੀਟੀ ਵਜਾਉਣ ਦੁਆਰਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੌਜੂਦਾ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਐਲ ਸਿਲਬੋ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਇਤਿਹਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਾ ਗੋਮੇਰਾ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਮੌਰੀਤਾਨੀਆ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਪਰਵਾਸੀ ਸਨ ਅਤੇ ਟੋਨਲ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਦੇ ਸਨ।

ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਧੁਨੀ ਤਕਨੀਕ ਲਈ ਸਵਰ ਇੰਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਨ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਸਿਰਫ਼ ਸਵਰਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸਧਾਰਨ ਵਾਕ ਬੋਲ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਸਪੇਨੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਗੋਮੇਰਨ ਸੀਟੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਇਆ। ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਆਜੜੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਿਲਬੋ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਅਲੋਪ ਹੋਣ ਦੀ ਕਗਾਰ ‘ਤੇ ਸੀ, ਪਰ ਗੋਮਰਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਠੋਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅੱਜ 3,000 ਸਕੂਲੀ ਬੱਚੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਸਤੰਬਰ 2009 ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ, ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਐਲ ਸਿਲਬੋ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।